Shoshilinch pediatriya, halokatlar tibbiyoti (dastlab Shoshilinch pediatriya deb nomlangan) kafedrasi 1992 yilda Ơzbekiston Respublikasi Soğliqni Saqlash Vazirligi tavsiyasiga binoan Toshkent Pediatriya Tibbiyot Instituti Ilmiy Kengashi qarori bilan tashkil etilgan.

Kafedrani tashkil etish va ochilishi uchun yuzaga kelgan zarur shart-sharoitlar

Bolalar o’limining yuqori darajasiga qarshi kurashish uchun SSSR bolalar jamg’armasi dasturi bo’yicha pediatrlar guruhlari 1989 yildan 1991 yilgacha O’zbekistonga yuborildi. Mutaxassislar orasida bolalar reanimatologlari, pediatrlar, tor mutaxassislar va Leningrad Pediatriya institutining «Shoshilinch pediatriya» kafedrasi xodimlari ham bor edi. Ushbu amaliyot O’zbekiston sog’liqni saqlash vazirligi tomonidan muvofiqlashtirildi. 1991 yilda ushbu dastur yopilishidan oldin bolalar jamg’armasi guruhlari mutaxassislari SAMPI (hozirgi ToshPTI) tarkibida «Shoshilinch pediatriya» kafedrasini ochishni tavsiya qilishdi. Shu sababli, 1991 yil bahorida respublika Sog’liqni saqlash vazirligi mamlakat bosh pediatrini dotsent A. M. Sharipovni SSSR sog’liqni saqlash vazirligi hay’atiga, sog’liqni saqlash vaziri akademik A. A. Baranovga (pediatrga) tug’ruqxonalarni kuvezlar bilan ta’minlash va SAMPI qoshidagi «Shoshilinch pediatriya» kafedrasini tashkil etishning shoshilinch zaruriyati mavjudligini tushuntirish uchun yubordi. Tegishli kelishuvlardan so’ng 1992-1993 o’quv yilidan boshlab ToshPMI tarkibida «Shoshilinch pediatriya» kafedrasi o’z faoliyatini boshladi. Kafedrani I. M. Sechenov nomidagi 1-Moskva tibbiyot institutini bitirgan, t.f.d., professor, Umarova Zuhra Sultonovna boshqardi. Professor Z. S. Umarova 1993 yildan 2003 yilgacha kafedraga kafedraga rahbarlik qildi. 2003 yildan 2018 yilgacha esa kafedraning maslahatchi professori lavozimida faoliyat olib bordi.

2003 yildan hozirgi kunga qadar kafedrani tibbiyot fanlari doktori, professor Sharipov Alisher Mirhamidovich boshqarib kelmoqda.

Kafedrada hozirgacha ishlagan shaxslar

Umarova Zuhra Sultonovna, tibbiyot fanlari doktori, professor, taniqli pediatr, olim, o’qituvchi.

O’rta Osiyo tibbiyot pediatriya instituti (SAMPI) pediatriya bo’yicha klinik ordinaturani muvaffaqiyatli tugatgandan so’ng (1976 – 1978 yillar), professor Z. S. Umarova 1978 yildan 1982 yilgacha SAMPI gospital pediatriya kafedrasida assistent bo’lib ishladi. 1982 yilda u I Moskva tibbiyot institutining bolalar kasalliklari kafedrasida aspiranturaga o’qishga kirdi, uni 1987 yilda muvaffaqiyatli tugatdi va akademik L. A. Isayeva rahbarligida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qildi.

O’zbekistonga qaytgach, Z. S. Umarova 1985 yildan 1987 yilgacha SAMPI poliklinik tayyorlash kafedrasida ishladi. 1988 yilda I. M. Sechenov nomidagi Moskva tibbiyot institutining 1-bolalar kasalliklari kafedrasida doktoranturaga o’qishga kirdi va 1992 yilda doktorlik dissertatsiyasini muvaffaqiyatli himoya qildi. Professor Z. S. Umarova Toshkent pediatriya tibbiyot institutida Shoshilinch pediatriya kafedrasi tashkil topgani 1992 yildan 2003 yilgacha boshqardi va so’ngra uning doimiy professori bo’lib qoldi. O ‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgan kunidan boshlab professor Z. S. Umarova kafedra xodimlari bilan birgalikda mamlakatda amaliy sog’ liqni saqlash uchun bolalar va bolalar o’limini kamaytirish maqsadida birinchi marta Respublikada shoshilinch pediatriyani rivojlantirish chora-tadbirlari rejasini tuzdi.

10 yil (yil) davomida YUNISEF va SDS ning «Jahon sog’liqni saqlash tashkiloti tavsiyalari bo’yicha tirik tug’ilish mezonlarini joriy etish» loyihasining milliy koordinatori sifatida u xalqaro tirik tug’ilish mezonlarini O’zbekiston Respublikasida joriy etishga rahbarlik qildi, bu esa chaqaloqlar o’limi darajasining pasayishiga olib keldi.

5 yil davomida bolalar o’limini kamaytirish qo’mitasi raisining o’rinbosari, O’zbekiston Respublikasi sog’liqni saqlash vazirligining shifokorlarga toifani berish bo’yicha ekspert komissiyasi a’zosi vazifasida faoliyat olib bordi.

1999 yildan 2002 yilgacha professor Z. S. Umarova ToshPMI ilmiy ishlar va xalqaro aloqalar bo’yicha prorektori, ToshPMI Ilmiy Kengashi, pediatriya bo’yicha ilmiy ixtisoslashtirilgan kengash a’zosi, OAK komissiyasi eksperti, O’zbekiston Respublikasi fan va texnika Davlat qo’mitasi ekspert komissiyasi a’zosi vazifalarida faoliyat olib bordi.

«Shoshilinch pediatriya ekstremal tibbiyot asoslari bilan » darsligi, shoshilinch tibbiyot bo’yicha 3 ta qo’llanma, 65 ta jurnal maqolalari, 15 ta metodik tavsiyalar va qo’llanmalarni, 200 dan ortiq boshqa nashrlarga hammualliflik qilgan. Uning ilmiy tadqiqotlari natijalari mahalliy pediatriya va bolalarni intensiv davolash amaliyotida keng qo’llanilib kelingan.

Professor Z. S. Umarova pediatriya fakultetlari uchun shoshilinch pediatriya, falokatlar tibbiyoti bo’yicha o’quv dasturlarini ishlab chiqishda ishtirok etgan. Etakchi sifatida o’quv jarayoniga ilg’or pedagogik texnologiyalarni faol joriy etilishini ta’minlagan.

U mahalliy va xalqaro pediatriya kongresslari, simpoziumlar, kongresslarning doimiy ishtirokchisi bo’lgan va ularda bir necha bor ma’ruzalar qilgan. Bolalarga shoshilinch tibbiy yordam xizmatini shakllantirishda ishtirok etdi, O’zbekiston pediatrlar assotsiatsiyasi, Rossiya pediatrlar uyushmasi a’zosi, MDH mamlakatlari pediatrlar federatsiyasi ijroiya qo’mitasi a’zosi, Yevropa intensiv tibbiyot assotsiatsiyasi (ESICM), «amaliy pediatriya masalalari»jurnali tahririyat hay’ati a’zosi vazifalarida faoliyat olib bordi.

Jubatova Roza Spanovna, tibbiyot fanlari doktori, kafedra professori

Jubatova Roza Spanovna, tibbiyot fanlari doktori, kafedraning ikkinchi professori, shoshilich pediatriya bo’limi boshlig’i, 1956 yilda Qoraqalpog’iston ASSR, Turtkulda tug’ilgan. 1979 yilda SAMPIni tugatgan, 1984 yilgacha Ulan-Ude shahrida ishlagan, 1984-1986 yillarda-SamPIda pediatriya bo’yicha klinik ordinator, 1987-1990 yillarda Sechenov nomli MMI assistenti, 1991 yildan boshlab – ToshPMI kichik ilmiy xodimi va assistent, 1996 yildan Shoshilinch pediatriya kafedrasi dotsenti, 2008 yildan kafedraning ikkinchi professori, 2007 yildan 2012 yilgacha respublika bosh pediatri lavozimlarida faoliyat ko’rsatib, RPIATM ni boshqargan. 2012 yildan RPIATMning shoshilinch pediatriya bo’limiga boshchilik qilgan. 190 dan ortiq ilmiy ishlar, 2 ta monografiya, 3 ta o’quv qo’llanma, 15 ta metodik tavsiyalar nashr etgan, «Sog’liqni saqlash a’lochisi»nishoni bilan taqdirlangan.

Valieva Farida Talipova, tibbiyot fanlari nomzodi, dotsent

Valieva Farida Talipova 2004 yildan 2011 yilgacha shoshilinch pediatriya kafedrasida dotsent bo’lib ishlagan. 80 dan ortiq ilmiy ishlar, 1 ta monografiya, 2 ta o’quv qo’llanmasi, 8 ta metodik tavsiyalar nashr etgan.

Kafedrada assistent, t.f.n., Popova N.V (1994- 1999), t.f.n., Yuzup I.B (1994-1999), t.f.n., dosent, Qobulova R.A. (1993-2003), assistent Abduvaxabov A.A (1994-1996), assistent Tsareva N.D (1994-2003), assistent Anvarova I.I (1994-1997), Zufarov A.K. klinik ordinator (1995-1997), Bedilova N.Sh. klinik ordinator(1995-1997), assistent, t.f.n. Usmanova N.N. (1996-1999)., Tagirova R.X. t.f.n., dosent (1998-2004), Omanov M. klinik ordinator (1997-1999)., Omanova K. klinik ordinator (1997-1999), Ibragimova A. klinik ordinator (1997-1999), Ryabix T. klinik ordinator (1997-1999), klinik ordinator Azimov Sh.A. (1998-2000), klinik ordinatura Soxibjanov D.S.(1998-2000)., assistent Atajanov S.A. (2003-2005) lar faoliyat yuritishgan.

Kafedraning rivojlanish tarixi

Kafedra faoliyatining 1 davri 1992 – 2003 yillar.

1992 yildan 2003 yilgacha professor Z. S. Umarova «Shoshilinch pediatriya» kafedrasini boshqargan, uning tarkibida dotsent A. M. Sharipov respublikaning bosh pediatri, 1994 yildan esa O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi Respublika komissiyasining ishchi guruhi raisi bo’lgan. Pediatriya fakulteti talabalari 5-kursda «Shoshilinch pediatriya» o’quv dasturi bo’yicha o’qitildi, u kasalxonalar, tug’ruqxonalar, yuqumli kasalliklar shifoxonalari va qabul bo’limlarining pediatriya bo’limlarida intensiv terapiyani tashkil etishga qaratilgan. Tsiklda talabalar bolalardagi muhim sharoitlarni tashxislash va davolash bo’yicha bilimlarga ega bo’lishdi.

Kafedra respublikaning ko’plab viloyatlarida pediatriya sog’liqni saqlash bo’g’inida faol ish olib bordi, birlamchi tibbiy yordam shifokorlari uchun seminarlar va treninglar tashkil etdi, qishloq vrachlik punktlariga amaliy yordam ko’rsatdi, bolalarda favqulodda vaziyatlar bo’yicha protokollar ustida hamkorlik qildi

Ushbu davrda kafedra quyidagi tashkilotlar bilan faol hamkorlik qiladi: Pediatriya ilmiy-tadqiqot instituti, TashIUV, TMA, BuxMI, AndMI, SamMI, Urganch TMA filiali, TashPMIning Nukus filiali, Respublika Shoshilinch tibbiy yordam ilmiy markazi, shuningdek xorijiy tibbiyot markazlari (Moskva tibbiyot akademiyasi, Rossiya Federatsiyasi Pediatriya ilmiy-tadqiqot instituti, Belarusiya shoshilinch tibbiy yordam markazi). tez tibbiy yordam stansiyasi, Kishinov shahri, Dushanbe tibbiyot instituti), bir qator xorijiy mamlakatlarning yetakchi tibbiyot tashkilotlari. Kafedra xodimlari shoshilinch pediatriya bo’yicha uslubiy tavsiyalar, o’quv qo’llanmalari va darsliklarni ishlab chiqishda faol ishtirok etdilar. Ilmiy tadqiqotlar tajribasi va yutuqlari o’quv jarayoniga va amaliy shifokorlarni tayyorlashga kiritildi.

Minskda Belarus shifokorlari bilan o’tkazilgan mutaxassislar almashinuvi, treninglar, shoshilinch yordam kafedrasi mudirining Toshkentga tashrifi.

AQShning eng muhim tibbiyot mutaxassislari ishtirokida Respublika shoshilinch tibbiy yordam markazi bilan faol hamkorlik.

ToshPMI rektori A. V. Alimov va dotsent A. M. Sharipovning Oregon universiteti (AQSh) va dornbekker gospitaliga bakalavr o’quv dasturi bilan tanishish maqsadida tashrifi. Shoshilinch tibbiy yordam mutaxassislari bilan uchrashuv

Kafedraning rivojlanish tarixi
Kafedra faoliyati 2-davri
2003 – 2012 yillar

Yangi xalqaro standartlarni joriy etish orqali shoshilinch tibbiy yordam bo’yicha yangi o’quv dasturini joriy etish

TashPMI rektori bilan Belarus va Moldova respublikalaridagi hamkasblari bilan hamkorlikda «Shoshilinch pediatriya va tabiiy ofatlar tibbiyoti» kafedrasida Oregon universiteti bilan hamkorlik dasturi doirasida yangi o’quv dasturini – Favqulodda tibbiy yordam va tabiiy ofatlar tibbiyotini joriy etish bo’yicha muhokama.

Trenajyorlar – manekenlar, qo’g’irchoqlar va boshqa o’quv materiallari yordamida o’qitiladigan yangi xalqaro standartlarni joriy etish bo’yicha tajriba

Shoshilinch tibbiy yordam bo’yicha bakalavrlar va shifokorlarni tayyorlash uchun kafedraning klinik bazalaridan birini tashkil etish jarayoni. ToshPMI poliklinikasida shoshilinch (shoshilinch) tibbiy yordam bo’yicha o’quv markazining ochilish marosimi (2005).

Shoshilinch tibbiy yordam bo’yicha bakalavrlar va shifokorlarni tayyorlash uchun kafedraning klinik bazalaridan birini tashkil etish: avtoulov jarohati olgan bemorga shoshilinch tibbiy yordam ko’rsatish va bakalavrlarni amaliy ko’nikmalarga o’rgatish

ToshPMI klinikasi huzuridagi shoshilinch tibbiy yordam bo’limining tashkil etilishi (2007 y.).

Qirg’izistondan qochqinlar lagerida shoshilinch tibbiy yordam ko’rsatish bo’yicha trening (2010).

Kafedraning rivojlanish tarixi
Kafedra faoliyatining 3-davri
2012 yildan hozirgi kungacha

Yangi o’quv dasturi «Tez tibbiy yordam» kursi bilan to’ldirildi

Shoshilinch tibbiy yordam bo’yicha Milliy Kongress

Kafedraning Janubiy Koreya Respublikasi bilan xalqaro aloqalari

Kafedraning hozirgi tarkibi

Sharipov A. M. – kafedra mudiri, professor, tibbiyot fanlari doktori (1992 yildan hozirgi kungacha, 2003 yildan esa kafedra mudiri)

Axmataliyeva M.A. – tibbiyot fanlari nomzodi, dotsent (2003 yildan hozirgi kungacha)

Hamzayev K. A. – tibbiyot fanlari nomzodi, dotsent (2004 yildan hozirgi kungacha)

Mamatqulov B. B. – PhD, dotsent (2007 yildan hozirgi kungacha)

Shoikramov Sh. Sh. – assistent (1994 yildan hozirgi kungacha)

Safarov Z. F. – PhD, assistent (2003 yildan hozirgi kungacha)

Rasulov A. A. – assistent (2020 yildan hozirgi kungacha)

Hozirgi kunlardagi kafedrada ish jarayoni