Kafedraning ma’naviy-ma’rifiy ishlari reja bo’yicha amalga oshirilmoqda. Kafedra xodimlarining aksariyati – kuratorlar.
Ijarada turadigan talabalarning yashash sharoitlari aniqlangan. Talabalar to’g’risida to’liq ma’lumotlar yig’ilgan, doimiy ravishda uchrashib tarbiyaviy ishlar olib borilmoqda.
Toshkent pediatriya tibbiyot instituti
“Jamoat salomatligi va sog‘liqni saqlashni boshqarish” kafedrasi
BAYONNOMASI
Qatnashdilar: Kafedra mudiri,Professor Iskandarova Sh.T., kafedra dotsentlari, katta o’qituvchilari va assisentlar.
KUN TARTIBI
1.Kafedraning 2023-2024 o’quv yilidagi kelgusi faoliyati ustuvor yo’nalishlari va strategik rejalari
2.Kafedra PPS tomonidan barcha o’quv guruhlariga “Mustaqilligimizning 32 yilligi ” munosabati bilan ma’naviyat bo’limi tomonidan taqdim etilgan ma’lumotlarni targ’ib qilish to’g’risida.
So’zga chiqdi: Kafedra mudiri, Professor Iskandarova Sh.T.
VATAN OZODLIGI YO’LIDA SHAHID KETGANLAR XOTIRASI MANG BARHAYOTDIR
Mustaqillik yillarida tinch-osoyishtalik, hamjihatlik va bag’rikenglik mustahkam qaror topdi. Kattalarga hurmat, kichiklarga izzat, mehr-oqibat tuyg’ulari odamlar qalbi va shuuridan chuqur joy oldi. Ajdodlar xotirasini yod etib, ezgu ishlarini tinch jarayonda, bugun saflarimizda yurgan, el-yurti ravnaqi yo’lida hizmat qilgan keksalarni e’zozlash ma’naviy hayotimizning ajralmas qismiga aylandi.
Mustaqillik kunlarida millatimiz oydinlari hotirasini e’zozlash, xizmatlarini eslash yaxshi an’ana bo’lib kelayotgani, ularning ruhlariga duolar qilish eng ezgu amallarimizdandir. Shu maqsadda, joriy yilning 31-avgust kuni Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev “Shahidlar xotirasi” xiyobonida qatag’on qurbonlarini yod etish marosimida ishtirok etdi.
Ushbu marosimda quron tilovat etilib, o’tganlar haqqiga duo qilinib, elga osh tortildi. Chunki ular xalqimiz ozodligi uchun, bugungidek emin-erkin kunlar uchun intilgan edi. Bu sana Vatanga fidoilik unutilmasligini, hamisha qadrlanishini anglatadi.
Ushbu marosimda Prezident Shavkat Mirziyoyev kuyidagi fikrlarni aytdi:
– Har safar bu yerga kelib, xalqimiz ozodligi yo’lida qurbon bo’lgan jasur bobolarimizni eslab, ko’nglimiz taskin topadi. Ularni xotirlash, ezgu ishlarini davom ettirish biz uchun ham qarz, ham farz. Qatag’on qilingan yetakchilarimizning taqdiri barchamizni mustaqilligimizni qadrlashga, uni asrab-avaylashga undaydi. Mana shunday mustaqillikda, tinchlikda yashashning o’zi Alloh taoloning katta marhamati, ne’mati. Buning uchun shukronalik bilan, uning qadriga yetish kerak.
– Bu adolatni tiklash bo’yicha ko’p ishlar qilyapmiz. Tarixchi olimlar ishtirokida komissiyalar tuzildi, arxiv hujjatlari o’rganilayapti. Oxirgi ikki yilda O’zbekiston Oliy sudi 850 nafardan ziyod, bu yil 240 nafar ana shunday jabrdiyda vatandoshlarimizning nomini oqladi. Bunday izlanishlarni hech qachon to’xtatmasligimiz kerak. Negaki haqiqatni xalqimiz bilishi kerak.
– Muzeylar qildik, kitoblar chiqayapti, ko‘pchiligi oqlanyapti. Lekin shu bilan unutilishi kerak emas. Mening nazarimda, qatag’on qurbonlari tug’ilib o’sgan yoki bugun avlodlari yashayotgan mahallada, o’sha yerdagi maktabda hujjat nomlarini yozib qo’ysak, ham savob, ham ibratli ish bo’lardi. Qolaversa, mana shunday bayramlarda, xotira kunlarida xonadonlarini ziyorat qilish kerak. Nega urush qatnashchilarini uyiga boramizu, qatagon qurbonlarini eslamaymiz?! Ularning har birining hayoti – qahramonlik. Biz buni o’rganib, tashviqot qilib, yoshlarimizga o’rgatishimiz kerak.
– Halqimiz u davrni yaxshi bilishi, faxrlanishi kerak. Yoshlar “Bizning bobolarimiz istiqlol orzusida kurashgan, o’zini ayamagan, biz mustaqillik uchun nima qilayapmiz” deb o’ziga savol berishi zarur. Mustaqillikning mustahkam zamini nima o’zi? Avvalo, vatanparvarlik, bilim, ma’naviyat. Jamiyatimizda ana shunday vatanparvarlik ruhini, shukronalik ruhini yaratishimiz kerak.
So’zga chiqdi kafedra ma’naviyat mas’uli Mirdadayeva D.D
Mustaqilligimizning 32 yilliga bag’ishlangan taqdimotni o’quv guruhlarida taqdimoti o’tkazish zarurligi ta’kidladilar.
Ushbu taqdimot 4-sentabr kuni 1-paradagi talabalarga barcha PPS berilgan taqdim etildi.
Toshkent pediatriya tibbiyot instituti
“Jamoat salomatligi va sog‘liqni saqlashni boshqarish” kafedrasi
BAYONNOMASI
Qatnashdilar: Kafedra mudiri,Professor Iskandarova Sh.T., kafedra dotsentlari, katta o’qituvchilari va assisentlar.
KUN TARTIBI
1. “Til – millat ko‘zgusi”taqdımotını talabalar bılan o’zlashtırısh.
So’zga chiqdi: Kafedra mudiri, Professor Iskandarova Sh.T.
“Til – millat ko‘zgusi”
Til – millatning o‘tmishi, buguni va ertasini bog‘lab turadigan mustahkam ko‘prik. U darz ketsa, istalgan millat o‘zi, o‘zligi, ma’naviy qiyofasini butkul yo‘qotadi. Til – madaniyat, ma’rifat, axloq, tarbiya va shaxs kamolotining bosh mezoni. Bu mezon shikastlansa, millat tanazzulga, uning go‘zal va abadiy qadriyatlari yo‘qlikka yuz tutmog‘i muqarrardir. Unutmaylikki, inson ruhiy kechinmalarining rangin tasviri, o‘y-fikrlarining jo‘shqin tabiati, fitratu fikratidagi erk va hurriyat mushohadasining nurli tasviri Ona tilining jozibasi, shukuhi, so‘nmas va betakror qudrati orqali namoyon bo‘ladi.
Til, millat, davlat… Bu uch tushunchani bir-biridan ayro tasavvur qilib boʻlmaydi. Har inson oʻz ona tilida soʻzlaydi, ona tilida tafakkur qiladi, ona tilida his qiladi, ona tilida tush koʻradi… Til – milliy gʻurur, milliy iftixordir. Til muloqot vositasigina boʻlib qolmay, u insonning ichki olamini ifodalaydi, dunyoni teran idrok qilishiga koʻmaklashadi, dunyoqarashi va kamolotini belgilab beradi. Shuning uchun ham yer yuzida rivojlanaman degan davlat borki, oʻz tilining mavqeini koʻtarishga harakat qiladi.
Taxminlarga koʻra, dunyoda ellik million kishi oʻzbek tilida gaplashar ekan. Bu yer yuzi aholisining har 150 kishidan biri oʻzbek tilida gaplashishini anglatadi. Soʻzlashuvchilar soniga koʻra, oʻzbek tili sayyoramizda eng keng tarqalgan, har birida kamida 30 million aholi gaplashadigan 40 ta tildan biri hisoblanadi. O‘zbek xalqining asrlar davomida shakllangan, bugunga qadar yashab, ulug‘lanib kelayotgan o‘z milliy an’analari, og‘zaki ijod namunalari, olimlarimiz tomonidan tadqiq qilinayotgan tarixiy, ilmiy, diniy va adabiy manbalar o‘zbek tilining yaratuvchilik qudrati mahsulidir. Tarix ona tiliga o‘gay munosabatning, g‘ayri tillarga ko‘r-ko‘rona rag‘bat ko‘rsatib, inson o‘zi so‘zlab, muloqot qilib turgan tilning kamsitilishiga ko‘p bor guvoh bo‘lganligi ma’lum. Ammo tilning millat butunligini ta’minlovchi, kishi qalbida faxr-u iftixor tuyg‘usini tarbiyalovchi sehrli kuchi turli davrlarda unga bo‘lgan ishonch va e’tiqodni mustahkamlab kelgan.
So’zga chiqdi kafedra ma’naviyat mas’uli Mirdadayeva D.D
Bundan tashqari tilshunos olimlarimiz O‘zbek tili tarixini quyidagicha davrlashtiradi:
- Eng qadimgi turkiy til ( VI asrgacha bo‘lgan davr).
- Qadimgi turkiy til ( VI-XI asrlar).
- Eski turkiy til ( XI-XIII asrlar).
- Eski o‘zbek adabiy tili (XIV-XIX asrlar).
- Yangi o‘zbek adabiy tili ( XIX-XX asrlar).
- Hozirgi zamon o‘zbek adabiy tili.
Bundan ko‘rinib turibdiki, o‘zbek tilining tarixiy ildizlari juda qadim davrlarga borib taqaladi. G‘azal mulkining sultoni, buyuk shoir Navoiy so‘zni olam yaralishining asosi deb hisoblaydi va uning martabasini ulug‘lab, so‘zdek qimmatbaho narsaga hatto gavhar ham sadaf bo‘la olmaydi va so’zga shunday ta’rif beradilar:
So‘z guhariga erur oncha sharaf,
Kim bo‘la olmas anga gavhar sadaf.
Donau dur so‘zini afsona bil,
So‘zni jahon bahrida durdona bil
Buyuk shoirlardan yana biri, notiqlik sanati namoyandasi va nazariyotchisi, mutafakkir, Husayn Voiz Koshifiy so‘zning qudrati haqida shunday deydi:
“Agar soʻz senikimi yoki sen soʻznikimi, deb soʻrasalar, aytgil: men soʻzniki va soʻz menikidir, chunki soʻz insonlik daraxtining mevasidir, daraxtni mevadan va mevani daraxtdan ajratib boʻlmaydi”.
Adiblarimiz tilning muqaddasligi, ona tili bo‘lmasa xalq, xalq bo‘lib shakllanmasligi xususida bot-bot e’tirof etadilar.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev:
“Dunyodagi qadimiy va boy tillardan biri bo‘lgan o‘zbek tili xalqimiz uchun milliy o‘zligimiz va mustaqil davlatchilik timsoli, bebaho ma’naviy boylik, buyuk qadriyatdir. Kimda-kim o‘zbek tilining bor latofatini, jozibasi va ta’sir kuchini, cheksiz imkoniyatlarini his qilmoqchi bo‘lsa, munis onalarimizning allalarini, ming yillik dostonlarimizni, o‘lmas maqomlarimizni eshitsin, baxshi va hofizlarimizning sehrli qo‘shiqlariga quloq tutsin”,
deya tilimizning qanchalar muhim ekanligini eslatib o‘tadilar.
E’tirof etishimiz joizki, bugungi kunda oʻzbek tili bir necha rivojlangan davlatlarning 60 ga yaqin oliy oʻquv yurtlarida va 100 dan ziyod maktablarida oʻrganib kelinyapti.
Olimlar va mutaxassislar tomonidan ilm-fan va turli sohalarga oid ensiklopediya va lug‘atlar, darslik va o‘quv qo‘llanmalari chop etildi. Mumtoz adabiyotimiz namunalari, fan, texnika, sanoat, madaniyat va boshqa sohalarga oid atamalarni, shevalarda qo‘llaniladigan so‘zlarni o‘z ichiga olgan besh jildlik “O‘zbek tilining izohli lug‘ati” yaratildi.
Davlatimiz rahbari 2019-yil 21-oktyabr kuni «O‘zbek tilining davlat tili sifatidagi nufuzi va mavqeini tubdan oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida» farmon qabul qildi. Unga binoan 21-oktyabr sanasi O‘zbekistonda «O‘zbek tili bayrami kuni» deb belgilandi.
Prezidentimiz tilimizni mavqeyini oshirish, xalqimizning o‘z tilining sofligiga e’tiborli bo‘lishlarini ta’kidlab: “ Har birimiz davlat tiliga bo‘lgan e’tiborni mustaqillikka bo‘lgan e’tibor deb, davlat tiliga ehtirom va sadoqatni, ona vatanga ehtirom va sadoqat deb bilishimiz, shunday qarashni hayotimiz qoidasiga aylantirishimiz kerak. Bu olijanob harakatni barchamiz o‘zimizdan, o‘z oilamiz va jamoamizdan boshlashimiz, ona tilimizga, urf-odat va qadriyatlarimizga hurmat, Vatanga mehrimizni amaliy faoliyatda namoyon etishimiz kerak».